Piekeren wordt meestal omschreven als een gemoedstoestand waarin iemand langdurig in een pessimistisch denkpatroon vast zit. Deze definitie van piekeren brengt meteen een negatieve associatie op gang, terwijl piekeren ook goede eigenschappen met zich mee brengt.
Een lichte vorm van piekeren houdt ons namelijk scherp en zorgt ervoor dat we goed voorbereid zijn op momenten dat we moeten presteren of iets voor elkaar moeten krijgen
Voorbeelden van positief piekeren zijn: Piekeren of je genoeg in huis hebt gehaald voor de visite, piekeren of je alles wel bij je hebt voor de vakantie, piekeren of de verzekering of het pensioen wel goed geregeld zijn. Wanneer het goed is zet deze manier van piekeren je aan tot actie en controle waardoor je goed beslagen ten ijs komt of bepaalde zaken eens nader bekijkt en waar nodig aanpast.
Het wordt vervelend wanneer we gaan piekeren over zaken waar we geen controle over hebben of wanneer we erin doorslaan. Zodoende kunnen we nog lang nadenken over bepaalde kritiek, dagelijkse gebeurtenissen of over lichamelijke ongemakken, zoals bijvoorbeeld vermoeidheid, langdurige pijn of chronische stress.
Mindfulness werkt erg goed om met piekeren om te gaan. Het stelt je in staat om op te merken wanneer er piekergedachten ontstaan, geeft je de keuze hoe met deze piekergedachten om te gaan en biedt je tools om het piekeren te leren loslaten. Door je te focussen op bijvoorbeeld de ademhaling is het al mogelijk om deze piekerstroom te doorbreken. Mindfulness is echter een vaardigheid en vergt dus ook (net als leren fietsen) oefening voordat er de vruchten van geplukt kunnen worden.